Çöl Gezegeni Dune – Frank Herbert

05 May Çöl Gezegeni Dune – Frank Herbert

Dune, bilinmeyen bir gelecekte geçen hikaye her kitapta bizi zamanın farklı kesitlerine götürüyor. Frank Herbert tarafından kaleme alınmış bu eser 6 kitap ile Herbert’in ölümü ile yarım kalarak bitmiştir. Sırasıyla eserler şöyledir :

• Çöl Gezegeni Dune (Dune, Desert Planet)
• Dune Mesihi (Dune Messiah)
• Dune’un Çocukları (Children of Dune)
• Dune’un İmparator Tanrısı (God Emperor of Dune)
• Dune’un Sapkınları (Heretics of Dune)
• Dune Rahibeler Meclisi (Chapterhouse: Dune)

Ayrıca Frank Herbert’in ölümünden sonra seriye yeni kitaplar eklenmiştir. Bu kitapları Brian Herbert ve Kevin J. Anderson kaleme almıştır. Bu ikili 6 kitap daha seriye eklemişlerdir. Eklenen kitaplar beklenenin tersine ilk serinin devamını değil öncesini, yani seriye hazırlık zamanlarını anlatmaktadır. Bu sayede seride geçen büyük aileler, kişilikler ve savaşlar ile detaylı ilgili bilgiye sahip olmaktayız.
Bu seride yer alan kitaplar şunlardır:

• Butleryan Cihatı
• Makinelerin Seferi
• Corrin Savaşı
• Atreides Hanedanlığı
• Harkonnen Hanedanlığı
• Corrino Hanedanlığı

Bilimkurgu türünün en önemli eserlerinden biridir. Benim okumaktan gerçekten zevk aldığım bir seridir.
Aklınıza gelebilecek bir soruyu kısaca yanıtlamak istiyorum, Seriyi nasıl okumalı? Starwars’ı nasıl izlemek istiyorsanız aynı şekilde seriyi okuyabilirsiniz. Çünkü Starwars’da olduğu gibi, bu seride de ilk yayınlanan 6 kitap ileriki zamanı, ikinci 6 kitap ise ilk 6 kitaptan öncesini anlatmaktadır. Ben doğal olarak ilk 6 kitap ile başlamıştım. Çünkü o zamanlarda daha ikinci seri yazılmamıştı.

Kısaca Dune Evreninden bahsetmek istiyorum. Bizi nasıl bir ortam bekliyor görelim :
Bilinmeyen bir gelecek, hayat bir çok gezegende gelişmiş. Büyük bir imparatorluk kurulmuş. İmparatorlukta çok büyük ve bütün evreni kapsıyor. İmparatorlukla yönetici olan imparator gibi görünse de esasında yönetim iç içe geçmiş çıkar ilişkileri ile İmparator, Lonca, Rahibeler ve Hanedanlar arasında paylaşılmış durumdadır. Herşeyin kitabına uygun olması halinde yapılabildiği bir ortam. Hanedanların birbirleri arkasından çevirdikleri oyunlar. Yokedilen hanedanlıklar. Açıkçası dönüp bugüne baktığınızda benzer durumları kitaptan şu zamana uyarlamanız çok mümkün. İnsanı etkileyen asıl kısımda bu herhalde.

Gelelim kitabımıza, Çöl gezegeni Dune bir peygamberin doğuşuna tanıklık etmemizi sağlıyor. Dük Paul Atreides , yavaş yavaş erme basamaklarını yükseliyor. Hanedanın varisi olmak üzere yetiştirilen Paul, savaş sanatları, ve yöneticiliği için gerekli bir çok eğitimi, babası, danışmanları ve eğitmenlerinden almıştır. Ayrıca kendiside bir Bene Gesserit olan annesi tarafından da Bene Gesserit öğretileri ile ilgili eğitimde almıştır.
Atreides Hanedanı, iyilikleri, insana verdikleri değer ile tanınmaktadırlar. Hüküm sürdükleri halk tarafından da sevilen bir hanedandır. Halkları üzerinde sevgi bağı ile hükümdarlık sürmektedirler.
Harkonnen Hanedanı ise Atreides hanedanının baş düşmanı olmaktadır. Atreideslerle tam zıt kutuptaki Harkonnenler bütün pislikleri içinde barındıran, kaba güç, ve korku ile halklarını yöneten bir hanedandır. Hiç kimse Harkonnenleri sevmemektedir.
Lonca saf ticareti temsil eden İmparator da dahil olmak üzere hiç bir hanedana bağlı değillerdir. Bağımsız olarak galaksideki yük ve yolcu taşımacılığı lonca tarafından yürütülmektedir. Dune Evreninin en önemli maddesi olan Melanj veya baharat’ı kullanan kaptanlar gemileri sürmektedirler. Melanj, Kaptanlara ileri görüş yani kehanet gücü vermektedir. Bu sayede yolda karşılarına çıkacak olan problemleri önceden görmekte ve kazasız olarak gemilerini kullanabilmektedirler. Ayrıca melanj, kullananın hayatını uzatmaktadır. O yüzden bütün imparatorluğun en önemli maddesidir. Ve ticaret melanj üzerine kurulmuştur. Her hanedanın kendi stokları bulunmaktadır. Lonca kaptanları melanj kullanımı yüzünden insan görünüşünden çıkmışlar, melanj içinde yüzdükleri tanklarda yaşayan bir varlığa dönüşmüştürler.
Bene Gesserit Rahibeleri, kendi iç yapılanmaları olan ve kadınlardan kurulu bir birliktir. Belkide evreni perde arkasından yöneten bu birliktir. Rahibeler, birçok özelliğe sahiptirler, karşılarındaki insanları kontrol yeteneği, doğruyu söyletme yetenekleri, bendi vücutlarını tam olarak kontrol edebilme ve gerektiğinde ölen bir başka Bene Gesserit’in bütün aklını kendisine kopyalamak gibi. Bene Gesseritler çok uzun bir süredir çok gizli bir üreme planı ile Kuisatz Haderah’ı (Kwisatz Haderach) üretmeye çalışmaktadırlar. Kuisatz Haderah, tamamı kadınlardan oluşan rahibeler içinde, onlarla aynı bir erkek rahiptir. Ancak melanj’ın ve kafalarında kendilerinden önce yaşamış diğer rahibelerinde hayatları ile iligli kayıtları olmasına rağmen, Bene Gesserit’lerin giremedikleri bazı bölgeler vardır. Bu bölgelere Kuisatz Haderah girebilecektir. Ve Bene Gesseritler de tamamen kendilerinin yönetebileceği bir Kuisatz Haderah oluşturmak için çok detaylı ve uzun bir üreme programını yürütmektedirler.

Paul’ün annesi olan Jessica, Dük Leto ile evlenmemiş ama onun odalığı olarak yaşayan bir Bene Gesserit’tir. Bene Gesserit’lerin uyguladıkları üreme planına göre Jessica’nın bir kız bebek doğurması gerekmektedir. Ancak Jessica Dük Leto’ya olan aşkından emirleri yerine getirmeyip, erkek bir çocuk dünyaya getirmiştir. Paul Kuisatz Haderah olabilecek ama Bene Gesserit’ler tarafından yönetilemeyeceği için Bene Gesserit’ler için bir problem oluşturmaktadır.

Melanj Dune Evrenin en önemli maddesi galakside sadece Arrakis yani Dune isimli bir çöl gezegeninde bulunmaktadır. Bu madde tamamı çöl olan bu gezegende oluşmaktadır. Ancak bu maddenin olduğu her yerde çok büyük kum kurtları tarafından korunmaktadırlar. o yüzden melanj’ın toplanması zor ve meşakkatli bir iştir. Ayrıca melanj’ı toplayan birliklerin kum solucanı geldiğinde kaçmaları gerekmektedir. Yoksa çok büyük olan kum solucanları tarafından yenilebilmektedirler.

Hikaye, Atreides Hanedanın Dune gezegeninin yönetimine geçirilmesi ile başlar. Harkonnen’lerin yönettiği Dune Arrekis hanedanına geçer ama bu durum fazla uzun sürmez. Harkonnen’ler İmparator’unda desteğini alarak Atreides Hanedanına saldırırlar. Paul ve Annesi Dune’da bu saldırıdan sağ olarak çıkarlar ve gezegenin Harkonnenler tarafından gidilmemiş ve yönetilemeyen bölgelerine kaçarlar. Burada Feremen ismindeki kendilerini çöl koşullarına alıştırmış, halkın arasında bulurlar. Paul bu halk içinde yavaş yavaş yükselir, aynı zamanda melanj’ın her yerde olması kehanet gücünü artırmaktadır. Paul zaman ilerledikçe hem bir Feremen, hemde onların peygamberi olmaya başlar. Imparatorluk Feremenleri de arkasına alan Paul tarafından sonunda işkal edilir. Artık Paul kahanet gücü olan bir peygamber ve imparatordur.

İlk 6 kitaplık seri 1000 yıldan fazlasını anlatan gerçekten çok güzel bir seridir.

Şimdiden iyi okumalar dilerim.

Kitap adı: Çöl Gezegeni Dune
Orijinal adı: Dune, Desert Planet
Yazar: Frank Herbert
Çeviri: Deniz Vural
Yayınevi: Mavi Ada Yayınları
Sayfa: 719
Baskı: 2000
Tür: Bilim Kurgu

#Çöl Gezegeni Dune – Frank Herbert #Çöl Gezegeni Dune #Frank Herbert