Bento’nun Eskiz Defteri – John Berger

02 Haz Bento’nun Eskiz Defteri – John Berger

John Berger’in bu eserinde, Yahudi cemaatince aforoz edilen, Hollandalı filozof Baruch (Bento) Spinoza’nın hayatına kısa bir bakış atıyoruz. Hayatı boyunca resim yapmaktan zevk alan Bento, yanında sürekli bir eskiz defteri de taşırmış. Ölümünün ardından, mektupları, eşyaları, el yazmaları, notları kurtarılmış fakat eskiz defteri bulunamamış. Berger, filozofun eskiz defterini bulmayı hayal ederek, gözlemlediklerine onun gözüyle bakabilmek istemiş. Sonrasında ise hediye gelen bir eskiz defterine çizimler yapmaya başlamış.

Kitapta sadece Bento ile ilgili çizimler ve notlar haricinde, Ethica’dan alınmış notlar ve alıntılarda mevcut. Örneğin aşağıdkai paragraf etkileyici olduğu kadar üzerine düşünülesi bir fikir.

“Bütün varlıklar tanrının kudretine bağlıdır. Varlıklar farklı şekilde oluşmuş olsalardı, Tanrı’nın mutlak iradesinin de farklı şekilde olması gerekirdi. Ama Tanrı’nın iradesi olduğundan farklı şekilde olamaz ve biz bunun böyle olduğunu Tanrı’nın mükemmelliğinden yola çıkarak açıkça kanıtlamıştık. O halde varlıklar da farklı şekilde olamazlar. Açıkça ifade ediyorum ki, her şeyi en başından Tanrı’nın kayıtsız iradesine tabi kılan ve her şeyin Tanrı’nın keyfine bağlı olduğunu kabul eden bu düşünce, Tanrı’nın her şeyi iyilik olsun diye yaptığını kabul edenlerin düşüncesiyle kıyaslandığında gerçeğe daha yakın”
Ethica, 1. Bölüm XXXIII Önerme II. Not

Etkileyici paragraflardan biri de zambak ile ilgili olan aşağıdaki paragraftı;
“Her bahar zambaklar açmaya başlayınca bir emre itaat edercesine onların resmini yaparım.Böylesine buyurgan başka bir çiçek yoktur. Belkide taç yapraklarının açılış tarzıyla ilgli bir şey bu, adeta önceden basılmış gibi.Zambaklar kitap gibi açılır. Aynı zamanda mimarinin en küçük en mükemmel yapı sanatı örneğidir. İstanbul’daki Süleymaniye Camii’ni düşündürürler bana. Zambaklar kahin gibidir. Şaşırtıcı oldukları kadar, sükunet vericidirler.”

Eskiz defteri okur gibi okuduğunuz bu eserde anlatılmaz, yaşanmalı satırlardan bolca bulunuyor. Bu sebeple daha fazla yazarak anlatmak yerine okumanızı tavsiye ediyorum.

İyi okumalar.

Kitap adı: Bento’nun Eskiz Defteri
Orijinal adı: Bento’s Sketch Book
Yazar: John Berger
Çeviri: Beril Eyüboğlu
Yayınevi: Metis Yayıncılık
Sayfa: 176
Baskı: 2012
Tür: Hikaye

#Bento’nun Eskiz Defteri – John Berger #Bento’nun Eskiz Defteri #John Berger